Rhinopneumonie, een verborgen gevaar
Begin 2021 werd de paardenwereld opgeschrikt door een zware uitbraak van rhinopneumonie in Valencia. In de maanden nadien werden er op meerdere plaatsen in Nederland besmettingen vastgesteld, maar gelukkig bleef de omvang van de infectiehaarden beperkt. Wat is rhinopneumonie en hoe kan je je paard beschermen? Je leest er meer over in onderstaande blog.
Wat is rhinopneumonie?
Rhinopneumonie is een besmettelijke infectie die wordt veroorzaakt door het Equine Herpes Virus EHV-1 en EHV-4. 80% van de paarden ouder dan 2 jaar zijn drager van dit virus, zonder symptomen te vertonen1. Eénmaal geïnfecteerd blijft dit virus levenslang slapend aanwezig in het paard. Als gevolg van stress of een periode van vermoeidheid (bv. transport of zware inspanning) kan het virus gereactiveerd worden waardoor er opnieuw uitscheiding en verspreiding van virus is naar andere paarden. Dit verklaart de plotse uitbraken van EHV en maakt de bestrijding ervan zo moeilijk.
De klinische symptomen van een infectie met EHV zijn heel uiteenlopend. Jonge paarden vertonen meestal griepachtige ziekteverschijnselen, voornamelijk veroorzaakt door EHV-4. Bij drachtige merries is EHV-1 de meest voorkomende oorzaak van abortus. De meest gekende maar gelukkig zeldzame vorm van rhinopneumonie veroorzaakt zenuwsymptomen, vaak met verlammingsverschijnselen tot gevolg.
Hoe kan je je paard beschermen
De meeste besmettingen van rhinopneumonie gebeuren door direct contact, vermijd daarom onderling neuscontact tussen vreemde paarden. Sportpaarden komen op wedstrijd met veel vreemde paarden in contact. Het transport en de zware trainingen maken dat deze paarden vaak onderhevig zijn aan stress, waardoor hun weerstand vermindert en het virus gereactiveerd kan worden. Jonge paarden hebben een beperkte afweer tegen het virus, waardoor ze bij infectie veel virus uitscheiden. Houd daarom de wedstrijdpaarden, jonge paarden en drachtige merries op stal gescheiden van elkaar. Komt er een nieuw paard op stal, zet het dan 4 weken in quarantaine om mogelijke virusoverdracht te vermijden. Zorg voor een goede ventilatie in de stallen: overdracht van het virus is over korte afstand ook mogelijk via de lucht.
Vermijd het voortdurend mengen van groepen paarden op de weide om het risico van infectie te verminderen. Ook hier geldt dezelfde quarantaineregel: een nieuwkomer kan best gedurende 4 weken op een aparte weide worden gezet, zonder direct contact met zijn soortgenoten. Een buffer tussen de straat en de weide kan helpen om indirecte overdracht van het virus door voorbijgangers te vermijden.
Zoals eerder aangegeven wordt het aangeraden om verschillende groepen paarden te scheiden op stal. Per groep eigen stalmateriaal voorzien (kruiwagen, schop, borstels, emmers,...) vermindert de kans op indirecte virusoverdracht. Hetzelfde geldt voor het materiaal: voorzie voor elk paard borstels, zadeldekjes en een hoofdstel.
Op intensieve veehouderijbedrijven zijn strenge hygiënemaatregelen de normaalste gang van zaken, een bezoeker zal de stal niet binnenkomen zonder bedrijfskledij en verplichte douche. Zo’n vaart zal het bij pensionsstallen en maneges niet lopen. Maar waarom niet voorstellen aan de hoefsmid, tandarts of dierenarts om overschoenen en/of een wegwerp overall aan te trekken? Verminder de kans op infectie door aan bezoekers te vragen om hun handen te wassen. Het spreekt voor zich dat verdachte of zieke paarden op een stal als laatste worden behandeld en dat nadien al het materiaal ontsmet wordt.
Net zoals bij covid-19 biedt vaccinatie geen garantie dat jouw paard 100% beschermd is tegen EHV, maar het biedt veel voordelen. Gevaccineerde paarden vertonen minder symptomen en scheiden ook minder virus uit. Door vaccinatie van alle paarden op stal creëer je groepsimmuniteit. Je beschermt dus niet enkel je eigen paard, maar ook de andere paarden op stal. Het vaccin bevat dood virus, paarden krijgen geen rhino van het vaccin. Entreacties na vaccinatie zijn mogelijk, maar zijn meestal mild en van voorbijgaande aard. Overleg met je dierenarts op welk moment je het best de vaccinatie tegen rhino kan inplannen in de vaak drukke wedstrijdkalender.
Nog vragen? Bekijk de Q&A video https://youtu.be/B7Kk6t1fU3Q
En neem een kijkje op www.rhinobijpaarden.nl.
- Allen GP (2002) Respiratory Infections bij Equine Herpesvirus Types 1 and 4, In: Equine Respiratory Diseases, P. Lekeux (ed.) Publisher: IVIS
MM-17974
